Olay Pazartesi günü yaşandı. Filipinler Sahil Güvenlik yetkilileri, tartışmalı Scarborough Resifi civarında balıkçılara yardım dağıtırken Çin Sahil Güvenliği’nin riskli bir manevra yaparak Çin savaş gemisinin ön güvertesine ağır hasar verdiğini bildirdi. Komutan Jay Tarriela, Çin gemisinin ani dönüşü sonucu meydana gelen çarpışmanın gemiyi sefer dışı bıraktığını belirtti.
BBC’nin haberine göre Çin, olayın yaşandığını doğruladı ve Filipinler’i “Çin sularına zorla girmekle” suçladı. Ancak çarpışmaya dair herhangi bir açıklama yapmadı.
GÜNEY ÇİN DENİZİ ANLAŞMAZLIĞI
Güney Çin Denizi, Çin, Filipinler ve diğer ülkeler arasında süregelen toprak ihtilaflarının merkezinde bulunuyor. Son yıllarda Pekin ve Manila arasındaki gerilimler artarken, iki taraf birbirini provokasyon ve denizde silah kullanımı gibi olaylarla suçladı. Bunlar arasında kılıç, mızrak ve bıçak gibi silahların kullanıldığı bazı çatışmalar da yer aldı.
Scarborough Resifi, 2012’de Çin’in kontrolüne geçmesinden bu yana iki ülke arasında önemli bir gerilim noktası oldu.
OLAY ANI VE TEPKİLER
Manila tarafından yayımlanan görüntülerde, Çin Sahil Güvenlik gemisinin Filipinler Sahil Güvenlik gemisini su toplarıyla kovaladığı, ardından ani dönüş yaparak çok daha büyük Çin savaş gemisine çarptığı görülüyor.
Filipinler Sahil Güvenlik Komutanı Tarriela, Çin tarafına uluslararası hukuk kurallarına saygı göstermeleri çağrısında bulunarak, “Böyle dikkatsiz davranışların denizde kazalara yol açabileceğini” vurguladı.
Çin Sahil Güvenliği ise hareketlerinin “hukuka uygun” olduğunu ve Filipinler gemilerini bölgeden uzaklaştırmak için gerekli tüm önlemleri aldıklarını açıkladı.
SON İKİ YILDAKİ GERGİNLİKLER
Bu olay, Güney Çin Denizi’nde son iki yılda yaşanan tehlikeli karşılaşmalar zincirine son örnek oldu. Aralık 2024’te Filipinler, Çin Sahil Güvenlik gemisinin Scarborough Resifi yakınlarında düzenledikleri deniz devriyesi sırasında su toplarıyla ateş açtığını ve hükümete ait bir gemiye çarptığını açıklamıştı.
Çin ise önce Filipinler gemilerinin “tehlikeli şekilde yaklaştığını” belirtmiş, ardından Manila’yı “uluslararası kamuoyunu yanıltmaya yönelik asılsız suçlamalarla” itham etmişti.
Haziran 2024’te ise Filipinli askerler, Çin Sahil Güvenliği personeline karşı elleriyle savaşmış; bu çatışmada bir Filipinli asker parmağını kaybetmişti.
Güney Çin Denizi’ndeki bu tür gerilimlerin bölgedeki barış ve güvenliği olumsuz etkilemeye devam ettiği değerlendiriliyor.